Lanuszka

Lanuszka
Lanuszka

piątek, 31 maja 2013

Kopciuszek


Pewnemu bogatemu człowiekowi zachorowała żona umiłowana; czując zbliżającą się śmierć, przywołała do siebie córkę jedynaczkę i rzekła do niej:
- Dziecko ukochane, pamiętaj, bądź dobra i miła, a życie zawsze przyjcie ci z pomocą, ja zaś będę patrzyć na ciebie z nieba i czuwać nad tobą.
To rzekłszy zamknęła oczy i umarła...
Dziewczynka chodziła codziennie na grób matki i płakała, a była wciąż miła i dobra. Kiedy nadeszła zima, śnieg okrył mogiłę białą chustą, a kiedy z wiosną spłynął, ojciec sieroty poślubił inną kobietę.
Druga żona przywiodła z sobą dwie córki, o pięknych i gładkich twarzyczkach, lecz za to o sercach czarnych i zazdrosnych. Dla biednej sieroty rozpoczęły się teraz smutne czasy.
- Dlaczego ta głupie gęś ma siedzieć razem z nami w pokoju? - mówiły siostry. - Kto chce jeść chleb, ten musi na niego zarobić! Precz, dziewko kuchenna, do roboty!
Odebrały sierocie wszystkiej jej piękne suknie, odziały ją natomiast w jakieś stare, szare łachmany i dały jej drewniane trzewiki.
- Patrzcie, jak się ta dumna księżniczka wystroiła! - zawołały i zaprowadziły ją ze śmiechem do kuchni.
Biedactwo musiało teraz od rana do nocy ciężko pracować, wstawać o świcie, nosić wiadrami wodę, prać, rozpalać ogień na kominie i gotować. 
Przy tym jeszcze siostry dokuczały jej ciągle, robiły jej przykrości, jakie tylko wymyślić zdołały, wyśmiewały się z niej, wsypywały do popiołu groch i soczewicę, i dziewczyna wybierając je musiała nie raz siedzieć do późnej nocy. Wieczorem, zmęczona po pracy, nie miała nawet swego łóżka, kładła się na kominie zagrzebując się w popiele... I była dlatego zawsze brudna i zasmolona; przezwano ją więc Kopciuszkiem.
Wybierał się razu jednego ojciec jej na jarmark i zapytał pasierbic, co im przywieźć:
- Piękne suknie - odrzekła jedna.
- Perły i drogie kamienie - dodała druga.
- A ty czego chcesz, Kopciuszku - zwróciła się ojciec do córki.
- Ułam mi, ojczulku, pierwszą gałązkę, która trąci twój kapelusz, kiedy będziesz powracać - odrzekł Kopciuszek.
Kupił ojciec na jarmarku dla pasierbic piękna suknie, perły i drogie kamienie, a kiedy w powrotnej drodze wjechał między zielna krzaki, trąciła go gałązka leszczyny i zrzuciła mu kapelusz na ziemię.
Zerwał więc ją i zabrał z sobą.
Powróciwszy do domu, dał pasierbicom to, czego sobie życzyły, a Kopciuszkowi gałązkę leszczyny.
Podziękowała mu sierotka, poszła na grób matki, zsadziła na nim gałązkę i płakała tak bardzo, że łzy popłynęły na ziemie i podlały gałązkę, która wkrótce wyrosła na piękne drzewo...
Chodziła sirota na mogiłę matki trzy razy dziennie, płakała tam i modliła się, a za każdym razem biały ptaszek siadał na gałązce drzewa i gdy dziewczynka wyraziła jakieś życzenie, dawał jej to, czego chciała...
Zdarzyła się, że król zapowiedział wielki bal, który miał trwać trzy dni. Rozesłano zaproszenia do wszystkich młodych panien w całym kraju, aby syn królewski mógł spośród nich wybrać sobie żonę.
Przyszła także zaproszenie do obydwóch sióstr, z czego one uradowały się wielce i przywoławszy Kopciuszka, rzekły do niego:
- Uczesz nas zaraz jak najpiękniej, oczyść nam trzewiki i pozapinaj sprzączki. Idziemy na bal do pałacu królewskiego i musimy pięknie wyglądać...
Usłuchał sierota tego rozkazu, ale zapłakała przy tym, bo sama również chętnie poszłaby na bal. Poprosiła więc macochę, aby jej pójść pozwoliła.
- Co? Ty, Kopciuszku?! - zawołała macocha. - Przecież jesteś zasmolona, brudna i chcesz iść na bal!... Nie masz ani sukienki, ani trzewików, a chcesz tańcować?...
Ale ponieważ dziewczyna bardzo prosiła, rzekła macocha w końcu:
- Dobrze, oto wsypałam ci miskę soczewicy do popiołu; jeżeli wybierzesz ją w dwie godziny, co do ziarna, będziesz mogła pójść...
Dziewczyna wyszła tylnymi drzwiami do ogrodu i zawołała:

- Białe gołąbeczki, szare turkaweczki
i wszystkie ptaszki podniebne!
Prędko przybywajcie, 
ziarna przebierajcie;
dobre do kociołka
a złe go gardziołka!...

Wtem wpadły przez okno do kuchni dwa białe gołębie, za nimi turkawki, aż w końcu nadleciały wszystkie podniebne ptaszki i obsiadły popiół. Gołąbki pokiwały główkami i dalejże dziobać: stuk, stuk, stuk a w ich ślady zaraz poszły wszystkie inne ptaszki: puk, puk, puk. W niespełna godzinę wybrały dobra ziarnka do miski i odleciały...
Uradowana dziewczyna pobiegła do macochy, pewna, że pójdzie na bal. Ale ta odpowiedziała:
- Nie, Kopciuszku, nie masz sukni i nie umiesz tańcować, na balu wyśmieją cię tylko.
Gdy Kopciuszek zaczął płakać, rzekła macocha:
- Jeżeli mi w przeciągu godziny wybierzesz z popiołu jeszcze dwie miski soczewicy, to pójdziesz z nami.
A myślała sobie:
" Nigdy w życiu tego zrobić nie zdoła..."
Wsypała macocha dwie miski soczewicy do popiołu, a Kopciuszek wybiegł do ogrodu bocznymi drzwiami i zawołał:


- Białe gołąbeczki, szare turkaweczki
i wszystkie ptaszki podniebne!
Prędko przybywajcie, 
ziarna przebierajcie;
dobre do kociołka
a złe go gardziołka!...

I znów, jak poprzednim razem, wpadły wnet oknem do kuchni dwa gołąbki białe, z nimi turkawki, a w końcu wszystkie ptaszki podniebne i obsiadły popiół. Pokiwały gołąbki główkami i dalejże dziobać; stuk, stuk, stuk, a w ślad za nimi wszystkie inne ptaszki: puk, puk, puk. Wybierały drobne ziarnka do miseczki. Nawet pół godziny nie minęło, gdy ptaszki skończyły robotę i odleciały...
kopciuszek uradowany i pewien, że teraz już pójdzie na bal, zaniósł miski z wybraną soczewicą do macochy, ale ta rzekła:
- Nic ci to wszystko nie pomoże, nie pójdziesz na zabawę, bo nie masz sukni i nie umiesz tańczyć; wstyd tylko byś nam przyniosła...
Odwróciła si od niej pogardliwie i odjechała na bal z dumnymi córkami swoimi.
Kiedy dom już opustoszał, pobiegł Kopciuszek na grób matki pod leszczynę i zawołał: 

- Drzewko, drzewko, wstrząśnij się,
złotem, srebrem obsyp mnie!...

Wtem nadleciał ptak i rzucił jej pod nogi suknię złotą i srebrną, i trzewiczki wyszywane jedwabiem i srebrem.
Kopciuszek umył się szybko, ubrał i podążył na bal...
Ani macocha, ani siostry nie poznały jej wcale, tylko myślały, że to jakaś obca królewna, tak ślicznie wyglądał w złocistej sukni.
Nie myślały zupełni o kopciuszku, sądząc, że siedzi sobie w kurzu i brudzie, i wybiera soczewicę z popiołu...
Królewicz wybiegł aż na schody na spotkanie sieroty, wziął ją za rękę i tańczył z nią. Nie chciał już z nikim tańczyć, nie puszczał jej ręki i kiedy ktokolwiek zbliżał się, ażeby zaprosić ją do tańca, mówił:
- Wszystkie tańce już zajęte!
Tańczył tak Kopciuszek aż do wieczora, a gdy nadszedł czas powrotu, królewicz, który chciał się koniecznie dowiedzieć, kto jest ta piękna dziewczyna, rzekł do niej:
- Pójdę z tobą i odprowadzę cię.
Ale ona wymknęła mu się i ukryła w gołębniku.
Czekał tedy królewicz koło jej domu, a gdy ojciec Kopciuszka przyszedł, powiedział mu, że nieznajoma dziewczyna schowała się w gołębniku.
Pomyślał sobie stary:
"Czyżby to był Kopciuszek?..."
Kazał sobie przynieść siekierę i motykę, żeby rozbić gołębniki. Okazało się jednak, że nikogo w nim nie ma. 
Wrócili potem wszyscy do domu, a tam leży Kopciuszek w popiele, w swojej brudnej, podartej sukience, a mała, ciemna kopcąca się lampa pali się na kominie.
Bo dziewczyna wyskoczyła prędziutko z gołębnika bocznym otworem i pobiegła pod swoją leszczynę; tam zdjęła sukienkę i położyła na grobie matki, stąd ptak ją zaraz zabrał; w swojej codziennej, szare sukienczynie usiadł znowu w kuchni, w popiele.
Następnego dnia, kiedy zabawa rozpoczęła się na nowa i rodzice odjechali z obydwiema córkami, kopciuszek pobiegł do leszczyny i zawołał:

- Drzewko, drzewko, wstrząśnij się,
złotem, srebrem obsyp mnie!...

A wtedy ptak zrzucił suknię jeszcze piękniejszą niż poprzednia...
Gdy Kopciuszek ukazał się w tej sukni na sali, zadziwił się każdy jej urodą. Oczekiwał już na nią królewicz, ujął ją za rękę i tylko z nią tańczył. A jeśli kto zbliżył się do niej, zapraszając do tańca, królewicz mówił:
- Wszystkie tańce już zajęte!
Kiedy nadszedł wieczór i piękna panienka chciała wracać do domu, królewicz poszedł za nią, żeby się przekonać, do którego domu wejdzie. Udało się jej jednak wymknąć i wbiec do ogrodu za domem. Rosła tam wielka grusza, okryta owocem najśliczniejszym, a dziewczyna wdrapała się na nią tak zwinnie jak wiewióreczka i skryła się pomiędzy gałęziami.
Nie wiedział królewicz, gdzie mu znika, zaczekał więc na powrót jej ojca i rzekł:
- Nieznajoma dziewczyna uciekała mi i zdaje się, że wdrapał się na tę gruszę.
Pomyślał ojciec sobie:
"Czyżby to był Kopciuszek?..."
Kazał sobie przynieść siekierę i ściął drzewo, ale nikogo na nim nie było.
Poszli do kuchni, a tam Kopciuszek leży, jak zwykle, w popiele, bo zeskoczył z drugiej strony drzewa, oddał ptakowi na leszczynie piękne szaty i przyodział się w szarą sukienkę swoją...
Na trzeci dzień, gdy siostry odjechały z rodzicami, Kopciuszek pobiegł znowu na grób matki i zawołał:

 - Drzewko, drzewko, wstrząśnij się,
złotem, srebrem obsyp mnie!...

Zarzucił jej ptak suknię tak wspaniałą i błyszczącą, jakiej jeszcze nigdy nie miała, a trzewiki były ze szczerego złota...
Gdy tak strojna ukazała się na balu, wszyscy aż zaniemówili z podziwu.
Królewicz tańczył tylko z nią i każdemu, kto chciał ją do tańca zaprosić mówił:
- Wszystkie tańce już zajęte!
I znów wieczorem, kiedy miała wracać do domu, królewicz chciał jej towarzyszyć, lecz ona ucieka tak prędko, że nie mógł za nią podążyć...
Tym czasem królewicz uciekł się do podstępu i kazał całe schody wysmarować smołą; kiedy dziewczyna uciekała, przykleił się do stopami trzewik z jej lewej nogi... 
 



Porwał go królewicz, a był to trzewiczek mały, zgrabny, a przy tym cały ze złota.
Następnego dnia z samego rana poszedł królewicz do ojca Kopciuszka i rzekł:
- Ta tylko zostanie moją żoną, na której nogę wejdzie ten trzewiczek.
Ucieszyły się obie siostry, gdyż miały bardzo małe nogi. Starsza poszła zaraz z trzewikiem do komory, ażeby go przymierzyć; matka była przy tym. Ale trzewik był za mały i choć wciskała go z całej siły, na nogę nie wchodził...
Matka podała jej nóż i rzekła:
- Obetnij palec. I tak, gdy zostaniesz królową, nie będziesz chodziła piechotą...
Córka obcięła palec, z trudem wcisnęła trzewik i z zaciśniętymi z bólu zębami wyszła do królewicza.
Ten przekonany, że to on jest poszukiwaną dziewczyną, zabrał ją na konia, jako narzeczoną i odjechał...
Droga do zamku królewskiego prowadziła koło grobu matki Kopciuszka, a tem na leszczynie siedziały dwa gołąbki i wołały:

- Zawracaj koniczka!...
Krew płynie z trzewiczka!...
Trzewiczek za mały, 
a prawdziwa narzeczona
w domu zostawiona!...

Królewicz spojrzał na nogę i zobaczył, że krew płynie... Natychmiast zawrócił konia, odwiózł fałszywą narzeczoną do domu i powiedział, że to nie, żeby druga przymierzyła trzewiczek. 
Poszła druga do komory przymierzać trzewiczek, wcisnęła palce szczęśliwie, ale cóż, kiedy znów pięta nie wchodzi! Matka podała córce nóż i mówi:
- Utnij kawałek pięty! I tak przecież masz być królową, to piechotą chodzić nie będziesz...
Dziewczyna obcięła kawałek pięty i trudem wcisnęła nogę do trzewika; zacisnęła z bólu zęby i wyszła do królewicza.
Ten powitał ją jako narzeczoną, wsadził na koń i pojechali. Gdy przejeżdżał obok leszczyny, dwa gołąbki na krzaku wołać zaczęły:

- Zawracaj koniczka!...
Krew płynie z trzewiczka!...
Trzewiczek za mały, 
a prawdziwa narzeczona
w domu zostawiona!...

Spojrzał królewicz na nogę, a tu krew płynie z trzewika, znacząc czerwoną plamę na białej pończoszce...
Zawrócił więc konia i odwiózł fałszywą narzeczoną do domu.
- I to nie ta - powiada. - Czy nie macie już więcej córek?
- Nie - rzecze ojciec - pozostał tylko jeszcze mały, zabiedzony Kopciuszek, córka mojej żony nieboszczki. Lecz ta dziewczyna w żaden sposób nie może być waszą narzeczoną!
Królewicz jednak chciał, aby po nią posłano. Ale macocha rzekła na to:
- Ach, nie!... Ona jest taka brudna, że nie może się z nic pokazać.
Królewicz nalegał, aż wreszcie musiano zawołać Kopciuszka. Umyła więc sobie do czysta twarz i ręce, weszła do izby, ukłoniła się nisko królewiczowi, który jej podał złoty trzewiczek. Usiadła na stołku, zrzuciła ciężki, drewniany chodak i wsunęła bez trudu nogę w trzewiczek, który leżał jak ulany...
A kiedy się podniosła, królewicz spojrzał na nią i poznał w niej zaraz śliczną dziewczynę, z którą tańczył na balu i zawołał:
- To jest prawdziwa narzeczona!
Macocha i obie siostry przeraziły się i aż pobladły ze złości. A królewicz wziął Kopciuszka na konia i pojechał. A gdy przejeżdżał koło leszczyny, zawołały dwa białe gołąbki:

- Prowadź prosto konia!...
Krew nie płynie z trzewika!...
Trzewik nie jest za mały!...
Królewicz wiezie prawdziwą narzeczoną...

I zaraz potem sfrunęły i usiadły Kopciuszkowi na ramionach, jeden z lewej, drugi z prawej strony i już tam pozostały.
Kiedy miało się odbyć wesele Kopciuszka z królewiczem, zjawiły się obie fałszywe siostry i zachowywały się przymilnie, byle tylko mieć udział w szczęściu sieroty. Gdy młoda para szła do kościoła, starsza kroczyła po prawej, młodsza zaś po lewej stronie; i każdej z nich gołąbek wydziobał po jednym oku. W drodze powrotnej starsza siostra szła po lewej, młodsza zaś po prawej; a gołąbki wydziobały im po drugim oku. I tak za obłudę i złośliwość zostały na całe życie ukarane ślepotą. 

Bracia Grimm:))



czwartek, 30 maja 2013

Dziecię i ojciec

Bił ojciec rózgą dziecię, że się nie uczyło.
Gdy odszedł, dziecię rózgę ze złości spaliło.
Wkrótce znów Jaś krnąbrny na plagi zarobił:
Ojciec rózgi nie znalazł i kijem go obił.

Ignacy Krasicki:))

środa, 29 maja 2013

Komar i mucha

Mamy latać, latajmyż nie górnie, nie nisko.
Komar muchy tonącej mając widowisko,
Że nie wyżej leciała, nad nią się użalił,
Gdy to mówił, wpadł w świecę i w ogniu się spalił.

Ignacy Krasicki:))

wtorek, 28 maja 2013

Słowik i szczygieł

O prym, kto lepiej śpiewa, szedł szczygieł z słowikiem;
Stanęli więc obydwa przed sędzią czyżykiem.
Wygrał szczygieł: zdziwił wszystkich dekret taki,
Zleciały się natychmiast do słowika ptaki:
"Żałujemy cię, żeś przegrał, czyżyk sędzia zbłądził."
"A ja tego - rzekł słowik - który mnie osądził."

Ignacy Krasicki:))

poniedziałek, 27 maja 2013

Konie i furman

Koniom, co szły przy dyszlu, powtarzał woźnica:
"Nie dajcie się wyprzedzić tym, co są u lica."
Goniły się pod wieczór, zacząwszy od rana.
Wtem jeden z przechodzących rzecze do furmana:
"Cóż ci stąd, że cię słucha głupich bydląt rzesza?"
A furman: "Konie głupie, ale wóz pospiesza."

Ignacy Krasicki:))

niedziela, 26 maja 2013

Człowiek i zdrowie

W jedną stronę szli razem i człowiek, i zdrowie.
Na początku biegł człowiek; towarzysz mu powie:
"Nie spiesz się, bo ustaniesz." Biegł jeszcze tym bardziej.
Widząc zdrowie, że jego towarzystwem gardzi,
Szło za nim, ale z wolna. Przyszli na pół drogi:
Aż człowiek, że z początku nadwyrężył nogi,
Zelżył kroku na środku. Za jego rozkazem
Przybliżyło się zdrowie i odtąd szli razem.
Coraz człowiek ustawał; mając w pogotowiu,
Zbliżył się. "Iść nie mogę, prowadź mnie" - rzekł zdrowiu.
"Było mnie z razu słuchać" - natenczas mu rzekło,
Chciał człowiek odpowiedzieć, lecz zdrowie uciekło.

Ignacy Krasicki:))

piątek, 24 maja 2013

O dzielnym krawczyku

Pewnego poranku letniego siedział sobie krawczyk koło okna i pogwizdując wesoło szył ile sił. Ulicą zaś szła wiśniaczka wołając:
- Powidła doskonałe! Powidła doskonałe!
Mile brzmiało to w uszach krawczyka: wytknął więc głowę przez okno i zawołał:
- Chodźcie tu na górę, dobra kobiecino, tu się najłacniej pozbędziecie swego towaru!
Wieśniaczka z ciężkimi koszami weszła po trzech schodach do mieszkania krawczyka, który kazał jej otworzyć wszystkie garnki. Po kolei podnosił każdy z nich, obwąchiwał starannie, a wreszcie rzekł:
- Powidła wydają mi się dobre, odważcie mi, droga kobiecino, cztery łuty albo choćby i ćwierć funta!
Kobieta, która spodziewała się tu wielkiego zbytu, dała mu, ile żądał, ale zeszła ze schodów bardzo zgniewana.
- No, niechaj Bóg pobłogosławi te powidła! - zawołał krawczyk - oby mi one dodały siły i mocy!
Po czym wyją z szafy chleb, ukroił sobie sporą pajdę i posmarował ją powidłami. 
- Niezłe to będzie - rzekł - ale za nim skosztuję, muszę wpierw skończyć surdut. Położył chleb na oknie i począł szyć dalej, robiąc z radości coraz dłuższe ściegi. 
Tymczasem zapach powideł dotarł do much na ścianie i zwabił je na ucztę. Wielką chmurą obsiadł wnet chleb.
- Ejże, kto was tu prosił? - rzekł krawczyk i odegnał je. 
Ale muchy, które nie rozumiały ludzkiej mowy, wracały ciągle w coraz liczniejszym towarzystwie. Wreszcie krawczyk rozsierdził się bardzo, chwycił ścierkę i... - Poczekajcie, ja was nauczę! - trzepnął ją bez litości. Kiedy podniósł ścierkę i policzy swoje ofiary, przekonał się, że siedem much padło trupem!
- Toś ty taki zuch! - rzekł krawczyk do siebie, podziwiając sam swoje męstwo -  niechaj się o tym całe miasto dowie! - I szybko przykroił sobie pas, a na nim wyszył wielkimi literami: "7 za jednym zamachem!"
- Ej, cóż tam miasto! - rzekł do siebie - cały świat powinien się o tym dowiedzieć! - a serce aż mu podskoczyło z radości.
Wziął więc krawczyk swój pas i postanowił ruszyć w świat, gdyż warsztat był  za ciasny dla jego waleczności. przed wyjściem obszukał całe mieszkanie, aby się przekonać, czy nie znajdzie czegoś, co by mógł zabrać ze sobą, ale nic więcej nie znalazł, tylko kawałek sera, który wsadził do kieszeni. 
Wreszcie ruszył bohaterski krawczyk w drogę, a że był lekki, nie odczuwał zmęczenia. Droga wiodła na górę. Gdy krawczyk dotarł na szczyt, ujrzał strasznego olbrzyma, który rozglądał się dokoła.




- Dzień dobry, kolego! - zawołał krawczyk - Oglądasz sobie daleki świat? Ja właśnie tam idę, jeśli chcesz, zabierz się ze mną!
Olbrzym spojrzał wzgardliwie na krawczyka i rzekł:
- Ty smyku! Ty mizerny łapserdaku!
A na to krawczyk:
- Przeczytaj tu, , jaki ze mnie mąż!
Olbrzym przeczytał: "7 za jednym zamachem!", a sądząc, że mowa tu o ludziach, których krawczyk zabił za jednym zamachem, nabrał wielkiego respektu dla małego zucha. 
Chciał go jednak w pierw wypróbować, wziął więc do ręki kamień i cisnął go, aż trysnęła woda.
- Zrób i ty to - rzekł - a uznam cię za silnego męża!
- Jeśli o to tylko idzie! - odparł krawczyk - to dla mnie zabawka - sięgnął do kieszeni, wydobył ser i ścisnął go w dłoni, aż sok wyciekł z niego.
- Widzisz - rzekł - to był nawet lepiej zrobione!
Olbrzym sam nie wiedział, co na to powiedzieć. Aby zaś wystawić krawczyka na jeszcze jedną próbę, wziął ciężki kamień i rzucił go tak wysoko, że ledwie go było widać.
- Zrób i ty, malcze! - zawołał.   
- To było niezłe - odparł krawczyk - ale kamień spadł jednak z powrotem - sięgnął do kieszeni, wyciągnął ptaszka i rzucił go w górę.
Ptak, raz z odzyskanej wolności, wzbił się w przestworza  i po chwili zniknął im z oczu.
- No, jak ci się podoba ta sztuka, kolego? - rzekł krawczyk.
- Owszem, rzucać umiesz - odparł olbrzym. - Zobaczymy, czy potrafisz też nieść coś porządnego.
I zaprowadził krawczyka do potężnego dębu, leżącego na ziemi, i rzekły:
- Jeśli jesteś dość silny, pomóż mi wynieść to drzewo z lasu!
- Chętnie - odparł krawczyk - weź tylko pień na ramiona, a ja poniosę wszystkie gałęzie, bo to przecież najcięższe.
Olbrzym wziął pień na ramiona, a krawczyk siadł na jednej z gałęzi, tak iż olbrzym, który nie mógł się oglądać, musiał dźwigać całe drzewo wraz z krawczykiem. Krawczyk zaś pogwizdywał sobie wesoło piosenkę: "Jedzie sobie trzech krawczyków", jakby dźwiganie drzewa było dziecinną zabawą. Po pewnym czasie olbrzym tak się zmęczył, że zawołał:
- Słuchaj, muszę opuścić drzewo!
Krawczyk zeskoczył natychmiast z gałęzi,chwycił pień obydwoma rekami, jakby go był nosił i rzekł: 
- Taki z ciebie duży chłop, a drzewa nie uniesiesz!
Poszli więc razem dalej, a gdy przechodzili obok drzewa wiśniowego, chwycił olbrzym koronę drzewa, gdzie rosły najlepsze wisienki, nagiął ją do ziemi i podał krawczykowi, aby sobie narwał owoców. Ale krawczyk był oczywiście za słaby, aby utrzymać drzewo, toteż gdy olbrzym puścił je, drzewo wyprostowało się, podrzuciło krawczyka wysoko. Gdy mały zuch spadł znowu bez szwanku, rzekł olbrzym:
- Cóż to, nie masz dość siły, aby utrzymać tę słabą gałązkę? 
- Na sile mi nie zbywa - odparł krawczyk - czy sądzisz, że to coś trudnego dla męża, który siedmiu zabił za jednym zamachem? Przeskoczyłem przez drzewo, gdyż myśliwi strzelali na dole w krzakach. Zrób i ty to samo, jeśli potrafisz?
Oczywiście ciężki olbrzym daremni próbował przeskoczyć przez drzewo i zawisł wśród gałęzi, tak iż krawczyk i tym razem pozostał zwycięzcą.
- Jeśli jesteś taki dzielny - rzekł olbrzym - chodź do naszej jaskini i przenocuj u nas.
Krawczyk zgodził się i poszedł za nim. W jaskini siedziało przy ogniu wielu olbrzymów, a każdy trzymał w ręku pieczone jagnię i jadł. Krawczyk rozejrzał się dokoła i pomyślał: "Ejże, toż tu o wiele przestronniej niż w mojej izdebce!" 
Olbrzym wskazał mu łóżko, żeby się przespał. Ale łóżko było dla krawczyka o wiele za duże, toteż zamiast położyć się na nim, przykucnął w kąciku. O północy olbrzym wstał, pewien, że dzielny krawczyk śpi już twardo, chwycił wilki pręt żelazny i ciął nim w poprzek łóżka, sądząc, że pozbył się wreszcie natręta. 
Rano wychodzą olbrzymi do lasu, zapomniawszy zupełnie o krawczyku , a tu dzielny człowiek idzie im na przeciw wesół i rześki. Olbrzymi przerazili się, a bojąc się, aby ich krawczyk wszystkich nie pozabijał, uciekli pędem. 
Krawczyk zaś ruszył dalej, zawsze za końcem swego nosa. Po długiej wędrówce przybył na dziedziniec pałacu królewskiego, a że był już trochę zmęczony drogą, położył się na murawie i zasnął. Tymczasem zeszli się dworzanie i zaczęli go oglądać ze wszystkich stron, czytając szumny napis: "7 za jednym zamachem!"
- Ach - rzekli - toż musi to być wielki wojak i pan potężny.
Udali się więc do króla i opowiedzieli mu o wszystkim, dodając, że w razie wojny obecność tak dzielnego męża wielce by się przydała. Król posłał natychmiast jednego z dworzan do krawczyka, aby go po obudzeniu nakłonił do służby królewski. Wysłaniec stanął obok krawczyka i czekał. A gdy bohater przeciągnął się i otworzył oczy, przedstawił mu propozycję króla. 
- Po to właśnie tu przybyłem - odparł krawczyk - gotów jestem wstąpić w służbę królewską.
Przyjęto go więc z honorami i wyznaczono mu specjalny pałac na mieszkanie. Atoli rycerze nie radzi byli krawczykowi. 
- Cóż z tego wyniknie? - mówili - W razie jakiejś zwady wystarczy, aby raz uderzył, a siedmiu padnie. Nie damy sobie z nim rady.
Naradzili się więc z sobą, poszli do króla i wymówili mu służbę.
- Nie możemy - rzekli - żyć obok człowieka, który kładzie siedmu za jednym zamachem.
Król zmartwił się, że dal jednego wojaka utracić ma wszystkich swoich rycerzy, chętnie pozbyłby się krawczyka, ale obawiał się, że gdyby mu wymówił służbę, groźny bohater przez zemstę wymordowałby cały jego naród i strącił go z tronu, aby samemu na nim zasiąść. Myślał długo, wreszcie znalazł radę. Posłał do krawczyka i kazał mu powiedzieć, iż jako wielkiemu bohaterowi chce mu uczynić zaszczytną propozycję. W pewnym lesie w jego królestwie mieszkają dwaj olbrzymi, którzy wiele szkody wyrządzają rabunkiem, mordem i podpaleniem; nikt nie może się do nich zbliżyć bez narażenia życia. Jeśli pokona on tych dwóch olbrzymów, to otrzyma jedną córkę króla za żonę, a pół królestwa w posagu. Stu rycerzy zaś pójdzie z nim ku pomocy. 
"Oto coś dla takiego męża jak ja - pomyślał krawczyk - królewna i pół królestwa: to się nie co dzień trafia!"
I kazał odpowiedzieć królowi, że chętnie pokona olbrzymów, a stu rycerzy nie potrzebuje nawet: kto siedmiu zabija za jednym zamachem nie obawia się dwóch!
Ruszył więc krawczyk na bój, a stu rycerzy jechało za nim. Kiedy przybyli na skraj lasu, rzekł dzielny młodzieniec do swoich towarzyszy:
- Zatrzymajcie się tutaj, już ja sobie sam dam radę z olbrzymami.
Po czym skoczył w las i rozejrzał się dokoła. Po chwili ujrzał obydwu olbrzymów, leżeli i spali chrapiąc tak donośnie, że aż gięły się gałęzie drzew. Krawczyk nie zwłócząc napełnił kieszenie kamykami i wlazł na drzewo, pod którym spali olbrzymi. Poczołgał się po gałęzi, aż się znalazł wprost nad śpiącymi, i jął rzucać w jednego z nich kamieniami. Olbrzym długo nic nie czuł, aż wreszcie obudził się, kopnął swojego towarzysza i zawoła:
- Czego nie bijesz?
- Śniło ci się chyba - odparł tamten - ja cie nie uderzyłem.
Położyli się znowu, a gdy tylko zasnęli, krawczyk rzucił kamienie w drugiego olbrzyma. 
- Cóż to? - zawołał tamten - dlaczego rzucasz we mnie kamieniami?
- Śniło ci się chyba - odparł pierwszy - ja w ciebie kamieniami nie rzucam.
Kłócili się przez chwilę, ale że byli zmęczeni, zasnęli wkrótce znowu. Krawczyk rozpoczął swą grę na nowo, wybrał najcięższy kamień i rzucił nim w pierwszego olbrzyma. Ten zerwał się i zawołał:
- Tego już za wiele!
Rzucił się z wściekłością na towarzysza i cisnął nim o drzewo. Ten nie został mu dłużny i po chwili popadli obaj w taką wściekłość, że wyrwali z korzeniami drzewa i walczyli tak zaciekle, iż wkrótce podali obaj martwi na ziemię. Krawczyk zeskoczył uradowany z drzewa i pomyślał: "Całe szczęście, że nie wyrwali drzewa, na którym siedziałem; musiałbym skakać jak wiewiórka z jednego na drugie!" Po czym dobył miecza i zadał każdemu z olbrzymów kilka ciosów w pierś, wreszcie wyszedł do swoich rycerzy i rzekł:
- No, skończyłem robotę, położyłam obu; ale przyznam się, że niełatwo to poszło; wyrwali drzewa z korzeniami, broniąc się nimi, ale cóż to wszystko znaczy dla człowieka, który, jak ja, kładzie siedmiu za jednym zamachem!
- I nie jesteście, panie, ranni? - zapytali rycerze.
- Nawet włos nie spadł mi z głowy.
Rycerze nie mogli uwierzyć w to, pojechali więc sami do lasu. Ujrzeli tu dwóch olbrzymów, leżących w kałużach krwi, a dokoła nich mnóstwo wyrwanych drzew.
Krawczyka zażądał oczywiście od króla obiecanej nagrody, ten jednak rzekł: 
- Zanim dostaniesz córkę mą za żonę, musisz spełnić jeszcze jeden czyn bohaterski. W lesie grasuje straszliwy jednorożec, który wyrządza wielkie szkody. Musisz mi go żywcem schwytać.
 krawczyk na to:
- Jednego jednorożca mniej się oczywiście boję niż dwóch olbrzymów. Siedmiu za jednym zamachem - oto dla mnie gratka!
Wziął z sobą powróz i topór i poszedł do lasu, na skraju pozostawiwszy rycerzy, których mu przydzielono. Niedługo czekał. Jednorożec nadbiegł wnet i ruszył wprost na krawczyka, jakby go chciał rozszarpać. 
- Powili, powoli - rzekł nasz bohater - nie tak to łatwo! - i stojąc w miejscu zaczekał, aż zwierzę było zupełnie blisko, po czym skoczył szybko na drzewo. Jednorożec uderzył całych sił w drzewo i tak głęboko wbił w nie swój róg, że nie mógł już wyciągnąć.
- Oto mamy ptaszka! - zawołał krawczyk, zeskoczył z drzewa, ostrożnie założył jednorożcowi postronek na szyję, po czym toporem odrąbał mu róg i z triumfem powiódł zwierzę do króla.
Ale król nie chciał mu dać obiecanej nagrody i postawił trzeci warunek. Krawiec miał przed ślubem najpierw schwytać żywcem dzika, który wielkie szkody robi w polu. Myśliwych miał dosyć do pomocy.
- Chętnie! - odparł krawczyk - to dla mnie zabawka!
Myśliwym kazał czekać na siebie, oni zaś byli  tego zadowoleni, gdyż nie raz już dzik tak ich urządził, że nie mieli ochoty uganiać się za nim. Gdy straszny zwierz ujrzało krawczyka, rzuciło się za nim w pogoń, ale krawczyk zmykał szybko, wreszcie wbiegł do znajdującej je w pobliżu chatki i natychmiast wyskoczył oknem. Dzik wbiegł za nim do chatki, nie mógł się jednak przedostać przez małe okienko, a tymczasem krawczyk już zamknął drzwi i zawołał swoich rycerzy, aby własnymi oczyma ujrzeli schwytane zwierzę.
Sam zaś udał się do króla, który już teraz nie miał wymówki i musiał oddać córkę wraz z połową królestwa dzielnemu bohaterowi O ileż bardzie zmartwiłby się, gdyby wiedział, że zięć jego to nie bohaterski wojak, ale zwyczajny krawczyk. Wyprawiono wspaniałe wesele i dzielny krawczyk został królem. 
Po pewny czasie młoda królowa usłyszała w nocy, jak mąż jej mówi przez sen:
- Chłopcze, uszyj mi surdut, wyłataj spodnie, bo ci dam łokciem po uszach!
Poznała więc, na jakiej ulicy urodził się młody pan, i nazajutrz opowiedziała wszystko królowi, prosząc go o pomoc w pozbyciu się męża, król okazał się ni mniej ni więcej, tylko krawcem. Król pocieszał ją, jak mógł i rzekł:
- Zostaw tej nocy drzwi do sypialni otwarte, słudzy moi będą stali za drzwiami, a gdy mąż twój zaśnie, wpadną do komnaty, zwiąż go i wywiozą daleko na okręcie.
Młoda królowa odeszła uradowana, ale jeden z giermków, oddany młodemu panu, słyszał wszystko i doniósł mu. 
- Już ja was w pole wywiodę - powiedział sobie krawczyk.
Wieczorem położył się o zwykłej porze spać; kiedy żona jego myślała, że już śpi, wstała, otworzyła drzwi i położyła się z powrotem. Młody król zaś udając, że śpi, zawołał wielkim głosem:
- Chłopcze, uszyj mi surdut, wyłataj spodnie, bo ci dam łokciem po uszach! Ja położyłem siedmiu za jednym zamachem, zabiłem dwóch olbrzymów, schwytałem żywcem jednorożca i dzika, a miałbym się bać tych, co stoją za drzwiami?
Gdy to usłyszeli słudzy stojący na progu, zdjął ich wielki strach i pouciekali, jakby ich całe wojsko goniło; odtąd nikt nie ważył się już zadzierać z nim. Tak więc dzielny krawczyk do końca życia pozostał królem.

Bracia Grimm:))

czwartek, 23 maja 2013

Filozof i orator

Filozof dysputował o prym z oratorem.
Gdy się długo męczyli mniej potrzebnym wsporem,
Nadszedł chłop. "Niech nas sądzi" - rzekli razem oba,
"Co ci się - rzekł filozof - bardziej upodoba?
Czy ten, który rzecz nową stwarza i wymyśla,
Czy ten, co wymyśloną kształci i określa?"
"My się na tym - chłop rzecze - prostacy, nie znamy. 
Wolałbym jednak obraz aniżeli ramy."

Ignacy Krasicki:))

wtorek, 21 maja 2013

Przyjaciel

"Uciekam się - rzekł Damon - Aryście, do ciebie,
Ratuj mnie, przyjacielu, w ostatniej potrzebie:
Kocham piękną Irenę. Rodzice i ona 
Jeszcze na moje prośby nie jest nakłoniona."
Aryst na to: "Wiesz dobrze, wybrany wśród wielu,
Jak tobie z duszy sprzyjam, miły przyjacielu.
Pójdę do nich z tobą!" Jakoż się nie lenił:
Poszedł, poznał Irenę i sam się ożenił.

Ignacy Krasicki:)) 

poniedziałek, 20 maja 2013

Dwa psy

"Dlaczego ty śpisz w izbie, a ja marznę na mrozie?" -
Mówił mopsu tłustemu kurta na powrozie.
"Dlaczego? Ja ci zaraz ten sekret wyjawię - 
Odpowiedział mops kurcie - ty służysz, ja bawię."

Ignacy Krasicki:))


niedziela, 19 maja 2013

Młody Olbrzym



Pewien wieśniak miał synka, małego jak palec. Lata mijały, a dziecko nie rosło zupełnie. Pewnego razu wieśniak chciała właśnie iść w pole orać, gdy malec rzekł:
- Ojcze, zbierz mnie ze sobą!
- Ciebie? - rzekł ojciec - zostań lepiej w domu, na nic mi się tam nie zdasz, jeszcze zginąłbyś mi w polu.
Ale malec począł płakać i nie dał ojcu spokoju, aż wieśniak, włożył go wreszcie do kieszeni i zabrał ze sobą. Kiedy znaleźli się w polu, posadził go w świeżej bruździe. Nagle spoza sąsiedniej góry wyłonił się olbrzym.
- Widzisz tego wielkoluda? - rzekł ojciec. - Jeżeli nie będziesz grzeczny, przyjdzie tu i zabierze cię.
Ale olbrzym wykonał zaledwie trzy kroki, a już był przy bruździe, ostrożnie podniósł malca palcami, obejrzał go i zabrawszy go ze sobą poszedł dalej. ojciec widział to wszystko, lecz z przerażenia nie mógł przemówić słowa. Był pewien, że stracił dziecko na zawsze i że nigdy go już nie zobaczy.
Tymczasem olbrzym zaniósł malca do domu, karmił go własną piersią, a dziecko poczęło rosnąć i wkrótce stało wielkie i silne jak olbrzym. Po upływie dwóch lat stary olbrzym poszedł z nim do lasu, a chcąc go wypróbować rzekł:
- Urwij sobie witkę.
Chłopiec był jednak tak silny, że wyrwał młode drzewo wraz z korzeniami. Ale olbrzym pomyślał: 
- To jeszcze za mało!
Zaprowadził go do domu i karmił jeszcze przez dwa lata. Kiedy po upływie tego czasu wypróbował, chłopiec był już silniejszy i wyrwał z ziemi stare drzewo. Ale olbrzymowi to nie wystarczyło, poszedł z nim do domu i karmił jeszcze przez dwa lata. Potem zaprowadził go do lasu i rzekł: 
- Teraz poszukaj sobie porządnego kijaszka.
Młodzieniec chwycił oburącz najtęższy dąb i wyrwał go z ziemi, jakby to była słomka.
- No, teraz dość - rzekł olbrzym - umiesz już wszystko, czego ci trzeba - i zaprowadził go z powrotem na pole, skąd go wziął. Ojciec jego orał właśnie pole, skąd go wziął. 
Ojciec jego orał właśnie pole, a młody olbrzym zawołał do niego:
 - Widzicie, ojcze, syn wasz stał się mężczyzną!
Wieśniak przeraził się i rzekł:
- Nie, ty nie jesteś moim synem, odejdź ode mnie.
- Jestem nim, pozwólcie mi orać za was, umiem to tak dobrze jak wy, a może i lepiej.
- Nie, nie, nie jesteś moim synem i orać nie umiesz, odejdź ode mnie - odparł wieśniak.
Ale że bał się olbrzyma, pozostawił pług, odszedł na bok i siadł na ziemi. Młody olbrzym ujął pług i nacisnął go lekko ręką, a pług zarył się głęboko w ziemię. Stary wieśniak zaś rzekł:
- Jeżeli chcesz orać, to nie naciskaj tak mocno pługa, taka robota na nic się zda.
Ale młody olbrzym wyprzągł konie i sam ciągnął pług mówiąc: 
- Idźcie do domu, ojcze, i każcie ugotować wielką miskę jedzenia, a ja tymczasem zaorzę to pole. 
Wieśniak poszedł do domu i kazał żonie ugotować wielką miskę jedzenia.
Młody olbrzym zaś zaorał sam jeden pole wielkości dwóch morgów, potem zaprzągł się do dwóch bron naraz i wszystko zabronował. Gdy skończył, poszedł do lasu, wyrwał z ziemi dwa dęby, zarzucił je sobie na ramiona, a na nie z tyłu i z przodu po jednej bronie i po jednym koniu i zaniósł to niby wiązkę siana do domu rodziców. Kiedy wszedł na dziedziniec, matka nie poznała go i zapytała:
- Kim jest ten straszny olbrzym?
- To nasz syn - odparł ojciec.
Ale matka rzekła:
- Nie, to nie jest nasz syn. Nasz był maleńki jak palec.
Zawołała więc do olbrzyma:
- Idź precz, nie chcemy ciebie!
Ale młody olbrzym nie odrzekł nic, zaprowadził konie do stajni, dał im owsa i siana, i wrócił do izby. Usiadł na ławie i rzekł:
- Matko, chce mi się jeść, czy obiad już gotowy?
- Tak - odparła matka - to jest wszystko, co mamy.
- To przecież tylko przekąska - rzekł olbrzym - muszę zjeść coś jeszcze.
Matka nie chciała mu się sprzeciwiać, nastawiła na kuchni wieli kocioł jadła, a gdy jedzenie było gotowe, przyniosła je olbrzymowi.
- Nareszcie jeszcze kilka kęsów - rzekł olbrzym i zjadł wszystko, ale nie nasyciło go jeszcze.
- Ojcze - rzekł - widzę, że się u was nie pożywię. Zrób mi więc kij żelazny, którego bym nie złamał na kolanie, a pójdę sobie w świat.
Wieśniak uradował się, zaprzągł do wozu dwa konie i przywiózł od kowala kij żelazny, tak wielki i gruby, że konie z trudem go uciągnęły. Olbrzym oparł kij o kolano i trach! Przełamał go na dwoje. Wieśniak zaprzągł więc cztery konie i przywiózł kij tak wielki i gruby, że cztery konie z trudem do ciągnęły. Ale syn złamał i ten kij na dwoje. Zaprzągł więc wieśniak osiem koni i przywiózł kij tak wielki i gruby, że osiem koni z trudem go udźwignęło. Olbrzym ułamał zaraz koniuszek i rzekł:
- Ojcze, widzę, że nie możecie przywieźć mi kija, jaki mi jest potrzebny. Nie zostanę już dłużej u was.
Ruszył więc w świat podając się za czeladnika kowalskiego. Po pewnym czasie przybył do wsi, gdzie mieszkał kowal bardzo skąpy.
- Owszem - odparł kowal, obejrzał go i pomyślał:
- To dzielny chłop, uczciwie sobie na chleb zarobi.
Zapytał więc:
- Jakiej chcesz zapłaty?
- Żadnej - odparł olbrzym - Tylko co dwa tygodnie, gdy będziesz wypłacał swym czeladnikom, dam ci dwa klapsy.
Skąpiec ucieszył się bardzo, że zaoszczędzi sobie pieniędzy.
Nazajutrz rano nowy czeladnik zabrał się do pracy, ale gdy majster przyniósł rozpaloną szablę, a olbrzym uderzył w nią młotem, żelazo rozleciało się, a kowadło ugrzęzło tka głęboko w ziemi, że niepodobne go było wydobyć. Skąpiec rozgniewał się i rzekł:
- Ejże, nie przydasz mi się, niedobryś na czeladnika. Co chcesz za to jedno uderzenie?
- Dam ci za nie jednego prztyczka.
I prztyknął go palcem tak mocno, że kowal wyleciał ponad czterema stogami siana. Olbrzym zaś wyszukał sobie najgrubszy drąg żelazny, jaki tylko mógł znaleźć w kuźni, wziął go do ręki jak laseczkę i ruszył w drogę. 
Po pewnym czasie przybył do folwarku i zapytał dzierżawcy, czy nie potrzebuje starszego parobka.
- Owszem - odparł dzierżawca - wydajesz mi się dzielnym chłopcem. Ile chcesz rocznej zapłaty?
Ale olbrzym odparł znowu, że nie chce nic, lecz co rok pragnie dać mu trzy klapsy. Dzierżawca ucieszył się, gdyż i on był skąpcem.
Nazajutrz rano parobcy mieli jechać do lasu po drwa. Wszyscy wstali już, olbrzym zaś leżał jeszcze na łóżku. Jeden z parobków zawołał więc na niego:
- Wstawaj, czas już zaprzęgać konie. Jedziemy po drwa do lasu!
- Ach - odparł olbrzym - dajcie mi spokój, i tak wrócę wcześniej, niż wy wszyscy.
Gdy parobcy usłyszeli, poszli do dzierżawcy i opowiedzieli mu, że starszy parobek śpi jeszcze. Dzierżawca kazał go jeszcze raz obudzić, ale olbrzym odparł znowu:
- Idźcie, idźcie, ja i tak wrócę wcześniej od was.
I spał jeszcze dwie godziny. Wreszcie wstał z betów, przyniósł sobie dwa korce grochu i zjadł spokojnie, a potem zaprzągł konie i pojechał do lasu. Tuż przed lasem był parów. Gdy olbrzym przejechał przez niego, zatrzymał konie, a sam począł znosić ogromne drzewa i ustawił z nich wielki zasiek, tak iż koń nie mógł przez niego przejechać. Gdy wreszcie przybył do lasu, inni parobcy wracali już z naładowanymi wozami. olbrzym rzekł do nich:
- Jedźcie, jedźcie, ja i tak wpierw będę od was w domu.
Nie zagłębiając się daleko w las, wyrwał na skraju dwa olbrzymie drzewa, rzucił je na wóz i zawrócił. Kiedy przybył przed zasiek, ujrzał parobków, którzy daremnie usiłowali przez niego przejechać.
- Widzicie - rzekł olbrzym - gdybyście pojechali razem ze mną, bylibyście wcześniej w domu, a spalibyście jeszcze godzinkę!
Po czym wyprzągł konie, położył je na wozie i przeniósł wóz razem z końmi. Kiedy już był po drugiej stronie, odwrócił się i zawołał do parobków:
- Widzicie, że będę wcześniej od was w domu! - i pojechał.
Gdy zajechał na dziedziniec, zdjął z wozu ogromne drzewo i trzymając je w ręku rzekł do dzierżawcy:
- Czy to nie ładny kijaszek?
Dzierżawca zaś rzekł do żony:
- To dobry parobek. Chociaż śpi długo, wraca jednak wcześniej od innych.
Olbrzym pozostał na folwarku rok. Gdy nadszedł dzień wypłaty, zażądał nasz zuch od dzierżawcy należnej mu nagrody. Ale dzierżawca uląkł się obiecanych klapsów i prosił go gorąco, aby mu je darował. niech już raczej on, dzierżawca, zostanie starszym parobkiem, a olbrzym dzierżawcą.
- Nie - odparł olbrzym - nie chcę być dzierżawcą, ale chcę ci dać umówione klapsy.
Dzierżawca chciał mu dać, czego pragnie, ale olbrzym odpowiadał na wszystko:
- Nie. 
Nie widząc innej rady, poprosił go dzierżawca o dwa tygodnie zwłoki dla namysłu. Parobek zgodził się, a dzierżawca zebrał wszystkich swych pisarzy na naradę. Pisarze namyślali się długo, aż wreszcie orzekli, że wobec olbrzym nikt nie jest bezpieczny, gdyż najsilniejszego człowieka może on zbić jak muchę, i poradzili dzierżawcy, aby kazał mu wejść do studni i oczyścić ją, a gdy olbrzym będzie na dnie, niechaj parobcy stoczą mu na głowę ogromny kamień młyński.
Rada ta przypadł dzierżawcy do gustu, a starszy parobek chętnie zszedł do studni. Gdy był już na dnie, dzierżawca kazał stoczyć do studni ogromny kamień młyński i sądził, że kamień z pewnością rozbił olbrzymowi głowę. Ale starszy parobek zawołał z dołu:
- Odegnajcie tam kury z nad studni, bo mi tu prószą ziarnem w oczy.
Wówczas dzierżawca zawołał: - A sio! A sio! - jakby odganiał kury.
Kiedy parobek skończył robotę, wyszedł ze studni i rzekł:
- Patrzcie, jakiego się dorobiłem pięknego kołnierzyka!
A był to kamień młyński, który olbrzym przebił głową i nosi teraz na szyi.
Starszy parobek zażądał znowu zapłaty, ale dzierżawca uprosił go jeszcze raz o dwa tygodnie do namysłu. Pisarze zebrali się znowu i uradzili, aby dzierżawca posłał starszego parobka na noc do zaczarowanego młyna mleć zboże. z młyna tego nikt jeszcze rankiem nie wyszedł żywy. Olbrzym zgodził się na to chętnie, wsadził do prawej kieszeni dwa korce zboża, daw do lewej, a cztery zarzucił sobie na plecy i tak obładowany ruszył do zaczarowanego młyna. 
Młynarz powiedział mu, że za dnia może spokojnie mleć, ale w nocy młyn jest zaczarowany i lepiej do niego nie wchodzić. Ale olbrzym rzekł:
- Bądźcie spokojni i idźcie spać. Już ja sobie dam radę.
Po czym udał się do młyna, wsypał zboże i zaczął je mleć. Około jedenastej udał się do izby i siadł na ławce. Po pewnym czasie drzwi otworzyły się nagle i do izby wjechał wielki stół, na stole pełno było jadła i napojów, a nikogo nie było widać, kto by to wnosił. Potem podsunęły się do stołu ławki, ale nikt na nich nie siedział. Wreszcie olbrzym ujrzał palce, które chwyciły noże i widelce. nałożył sobie jedzenie na talerze i poczęły zjadać. A że olbrzym był talerze głodny, więc zasiadł do stołu i począł się raczyć jedzeniem. Kiedy się już najadł, a i inne talerze były puste, nagle światła pogasły, a gdy zapanowały ciemności, olbrzym uczuł nagle, że ktoś uderzył go w twarz. Rzekł więc:
- Jeżeli jeszcze raz zdarzy się coś podobnego, to oddam.
a gdy po raz drugi dostał w twarz, nie namyślając się długo odpłacił niewidzialnemu napastnikowi tą samą monetą. Trwało to całą noc, a olbrzym ani razu nie pozostał dłużny.
Gdy młynarz wstał rano, zdziwił się bardzo widząc, że olbrzym żyje jeszcze. Olbrzym zaś rzekł:
- Najadłem się do syta, dostawałem w pysk i oddawałem.
Młynarz ucieszył się i rzekł:
- Teraz młyn jest wyzwolony! - i zapytał olbrzyma, co chce w nagrodę, ale olbrzym odparł:
- Pieniędzy mi nie trzeba, mam wszystkiego dość.
Po czym zarzucił worek z mąką na plecy, poszedł do domu opowiedział dzierżawcy, jak się wywiązał z zadania i zażądał swojej zapłaty.
Gdy dzierżawca usłyszał, przeraził się bardzo, nie mogąc zaś znaleźć żadnego wyjścia począł biegać tam i z powrotem po pokoju, a krople potu wystąpiły mu na czoło. Otworzył więc okno, aby zaczerpnąć świeżego powietrza. W tej chwili olbrzym dał mu takiego kopniaka, że wyleciał przez okno w powietrze i wkrótce zniknął wszystkim z oczu. Wówczas olbrzym rzekł do jego żony:
- Jeżeli dzierżawca nie wróci pani musi odebrać pozostałe kopniaki!
Żona dzierżawcy zawołała przerażona:
- Nie, nie, ja tego nie wytrzymam! - i otworzyła drugie okno, gdyż i je pot wystąpił na czoło.
W tej chwili olbrzym kopnął ją tak mocno, że wyleciała w powietrze, a że była lżejsza, pofrunęła wyżej jeszcze niżeli jej mąż. Widząc ją dzierżawca zawołał:
- Chodź tu do mnie! - ale ona odparła:
- Nie mogę, chodź ty do mnie!
I tak szybowali w powietrzu, a jedno nie mogło się zbliżyć do drugiego. Nie wiem, czy szybują jeszcze, młody olbrzym zaś wziął swój kij żelazny i ruszył w dalszą drogę.

Bracia Grimm:))

czwartek, 16 maja 2013

Łakomy i zazdrosny

Porzuciwszy ojczyznę i żony, i dzieci,
Szedł łakomy z zazdrosnym, Jowisz z nimi trzeci.
Gdy kończyli wędrówkę, bożek im powiedział:
"Jestem Jowisz i żeby każdy o tym wiedział, 
Proście mnie, o co chcecie, zadosyć uczynię
Pierwszemu, a drugiemu w dwójnasób przyczynię."
Nie chce być skąpy pierwszym i stanął jak wryty;
Nie chce mówić zazdrosny, równie nieużyty.
Na koniec, kiedy przeprzeć kłamcę nie może:
"Wyłup mi jedno oko - rzecze - wielki boże!"
Stało się. I co mieli zyskać w takiej dobie,
Stracił jedno zazdrosny, a łakomy obie.

Ignacy Krasicki:))  

środa, 15 maja 2013

Małżeństwo

Chwała Bogu! Widziałem małżeństwo niemodne,
Stało wielce szczęśliwe, uprzejme i zgodne.
Stateczna była miłość z podziwieniem wielu - 
To szkoda, że mąż umarł w tydzień po weselu.

Ignacy Krasicki:))

wtorek, 14 maja 2013

Słomka, węgielek i groch

W pewnej wsi uboga staruszka zebrała w ogródku garść grochu i postanowiła go ugotować. Podpaliła więc pod kominem, aby zaś się szybciej paliło, roznieciła ogień garścią słomy. Kiedy wsypała groch do garnka, jedno ziarenko upadło jej na podłogę i potoczyło się obok słomki; wkrótce potem z pieca wyskoczył żarzący się węgielek i padł obok nich.
Słomka rozpoczęła rozmowę:
- Skąd idziecie, drodzy przyjaciele?
- Szczęśliwie umknąłem z ognia - odparł węgielek - czekała mnie tam śmierć: spaliłbym się na popiół.
- I ja ocaliłem skórę - rzekł groch - gdyby staruszka wrzuciła mnie do garnka, zostałbym niemiłosiernie ugotowany i zjedzony jak moi towarzysze.
- Czyżby mój los był lepszy? - słomka na to - Wszystkie me siostry rzuciła staruszka do pieca. Sześćdziesiąt chwyciła jedną ręką i przyprawiła o śmierć. Ja wymknęłam się jej szczęśliwie między palcami.
- I cóż poczniemy teraz? - rzekł węgielek.
- Sądzę - odparł groch - że jeśli szczęśliwi uniknęliśmy śmierci, to powinniśmy jak dobrzy towarzysze ruszyć razem w obce kraje, aby nas tu nowe jakieś nieszczęście nie spotkało!
Pomysł spodobał się wszystkim i cała trójka wyruszyła w drogę. Wkrótce przybyli nad strumyk, gdzie nie było mostka ani kładki. Nie wiedzieli więc, jak się przedostać na drugą stronę. 
Wreszcie słomka znalazła radę:
- Ja jestem najdłuższa, położę się więc w poprzek strumyka, a w wyjedziecie po mnie.
Tak też uczyniła, a węgielek, który był krewkiej i gorącej nuty, pierwszy skoczył odważnie na nowy most. Jednakże gdy już był na środku usłyszał pod sobą szum wody, zdjął go lęk; zatrzymał się więc, bojąc się iść dalej.
W tejże chwili słomka zapaliła się, pękła na dwoje i wpadła do strumyka. Węgielek potoczył się za nią, a gdy wpadł do wody, zasyczał i wyzionął ducha.
Groch, który przez ostrożność pozostał na lądzie, tak się począł śmiać, że nie mógł już przestać i pękł. 
I na niego przyszłaby już ostatnia godzina, gdyby nie młody krawczyk wędrowny, który siadł właśnie nad strumykiem, aby wypocząć, widząc nieszczęście grochu dobył igłę i nitkę, i zaszył go z powrotem.
Groch podziękował mu, jak mógł najpiękniej, że jednak krawczyk użył czarnej nitki, więc od tego czasu wszystkie ziarenka grochu mają czarny szew.

Bracia Grimm:))

poniedziałek, 13 maja 2013

Biały wąż

 

Dawno już temu żył pewien król, którego mądrość słynęła w całym kraju. Nic nie był dla niego tajemnicą i zadawało się, jakoby o najtajniejszych rzeczach otrzymywał skądsiś wieści. Miał on jednak pewien dziwny zwyczaj. Co dzień po obiedzie, gdy uprzątnięto już wszystkie potrawy i w jadalni nie było nikogo, kazał król zaufanemu królowi wnosić jeszcze jedną misę. Misa ta była jednak zakryta i nawet sługa sam nie wiedział, co się w niej znajduje, i nikt na świecie nie wiedział tego, gdyż król jadł z niej wówczas dopiero, gdy był zupełnie sam.
Trwało to długi czas, aż razu pewnego, gdy sługa odnosił tajemniczą misę, opadła go ciekawość, której nie mógł się oprzeć, zaniósł więc misę do swojej izdebki, zamknął starannie drzwi i podniósł pokrywę. W misie leżał biały wąż. Na widok tej potrawy sługa nie mógł się oprzeć pokusie skosztowania jej; odkroił kawałek i zjadł. Ale w tejże chwili usłyszał za oknem dziwny szept delikatnych głosików. Podszedł do okna i zrozumiał, że to wróble rozmawiają z sobą, opowiadając nowinki z pola i z lasu. Skosztowanie białego węża wzbudziło w nim zdolność pojmowania mowy zwierząt.
Zdarzyło się, że tegoż dnia zginął królowej najpiękniejszy jej pierścień i podejrzenie padło na owego zaufanego sługę, który wszędzie miał dostęp. Król wezwał go przed siebie i groźnymi słowy zapowiedział mu, iż jeśli do jutra nie wskaże sprawcy, spotka go kara śmierci. Nic nie pomogły zapewnienia i przysięgi wiernego sługi, że jest niewinny.
W trwodze i smutku wyszedł sługa na dziedziniec, rozmyślając o ratunku. Nad strumykiem siedziały kaczki muskając sobie piórka dziobami i wiodąc poufałą rozmowę. Począł się im przysłuchiwać. Opowiadały sobie wzajemnie, gdzie się dziś rano podziewały i co dobrego do jedzenia znalazły. Wtem rzekła jedna z przekąsem:
- Coś mi ciąży w żołądku, w pośpiechu połknęłam pierścień, który spadł do ogrodu z okna królowej.
Gdy to sługa usłyszał, chwycił kaczkę z gardło, zaniósł do kuchni i rzekł:
- Czas by już tę kaczkę zarżnąć, dość już jest tłusta.
Kucharz zważył ją w ręku i odparł: 
- Rację masz,dawno trzeba już był to zrobić.
I zarżnął kaczkę, a gdy wyjęto z niej wnętrzności, znaleziono w żołądku pierścień królowej.
Sługa mógł teraz z łatwością udowodnić swoją niewinność, król zaś chcąc mu wynagrodzić krzywdę, uczynioną niesłusznym posądzeniem, pozwolił mu prosić o wszelką łaskę i obiecał najzaszczytniejsze stanowisko a dworze, jakiego tylko zapragnie. Ale sługa nie żądał niczego. Poprosił tylko o konia i trochę pieniędzy, gdyż postanowił ruszyć w świat. Oczywiście prośbę jego spełniono natychmiast.

Wkrótce po wyjeździe z zamku królewskiego przejeżdżał wierny sługa nad jeziorem i spostrzegł trzy rybki, które zaplatały się w wiklinę i nie mogły się dostać do wody. Choć powiadają, że ryby nie mają mowy, młodzieniec dosłyszał jednak ich żałosną skargę, a że miał litościwe serce, zsiadł z konia i wsadził trzech więźniów na powrót do wody. Ryby zapluskały radośnie, wytknęły głowy i zawołały:
- Zapamiętamy to i odwdzięczymy ci się kiedyś, bo uratowałeś nam życie!
Młodzieniec ruszył dalej, a po pewnym czasie wydało mu się, że słyszy pod sobą delikatny głosik, a kiedy się lepiej przysłuchał, zrozumiał, że król mrówek się skarży:
- Ach, gdybyśmy się wyzwolili od ludzi i zwierząt! Ten głupi koń depcze ciężkimi kopytami mój lud bez litości!
Młodzieniec zjechał natychmiast na boczną ścieżkę, a król mrówek zawoła z nim: 
- Zapamiętamy to i odwdzięczymy ci się!
Droga wiodła teraz przez gęsty las. Wtem ujrzał młodzieniec, jak para starych kruków wyrzuconych z gniazda swoje młode, wołając:
- Precz stąd, darmozjady, nie będziemy was dłużej karmić. Czas już, abyście sobie same znajdowały pożywienie!
A biedne małe leżały na ścieżce i machając niedołężnymi skrzydełkami kwiliły:
- Jakże my, nieszczęsne dzieci, mamy znaleźć sobie pożywienie, gdy nie umiemy jeszcze fruwać! Nie pozostaje nam nic innego, jak umrzeć z głodu. 
Wówczas dobry młodzieniec zsiadł z konia, zabił go i pozostawił młodym krukom do zjedzenia. A młode zawołały za nim uradowane:
- Zapamiętamy ten twój czyn i odwdzięczymy ci się za to!
Szedł więc teraz młodzieniec piechotą i po długim czasie przyszedł do pewnego wielkiego miasta. Na ulicach był ruch i zamieszanie, a herold na koniu stanął na rynku i obwieścił, że królewna szuka sobie męża, ten jednak, kto chce zostać jej wybrankiem, musi spełnić zadanie, a jeśli tego nie potrafi, będzie skazany na śmierć. Wielu próbowało już zdobyć rękę królewny, ale daremnie poświęcili swe życie. Gdy młodzieniec ujrzał królewnę, piękność jej tak go olśniła, że zapominając o niebezpieczeństwie zgłosił się przed oblicze króla jako konkurent.
zaprowadzono go nad morze i w jego obecności rzucono do wody złoty pierścień potem król kazał mu pierścień ten wydobyć i dodał:
- Pamiętaj, że jeśli wypłyniesz na brzeg pierścienia, zostaniesz tylekroć strącony w morze, aż zginiesz w falach!
Wszyscy żałowali pięknego młodzieńca i pozostawili go wreszcie samego na brzegu. Gdy tak stał nieszczęsny, dumając nad swym położeniem, spostrzegł nagle trzy rybki, a były to te same rybki, którym niegdyś uratował życie. Środkowa niosła w pyszczku muszlę, którą złożyła na brzegu u stóp młodzieńca, a gdy ten podniósł ją i otworzył, znalazł wewnątrz złoty pierścień. Pełen radości zaniósł go królowi, oczekując na obiecaną nagrodę.
Lecz dumna ani słyszeć nie chciała, by mężem jej miał być młodzieniec niższy od niej urodzeniem i zażądała, aby spełnił on jeszcze jedno zadanie. Zeszła do ogrodu i rozsiała w trawie dziesięć worków prosa.
- Jutro, gdy słońce wzejdzie - rzekła - proso ma być z powrotem zebrane do worków i ani ziarenka nie może brakować. 
Siadł młodzieniec w ogrodzie i zamyślił się, jakby to zadanie spełnić, ale nic nie przychodziła mu na myśl, czekał więc smutny, aż nadejdzie świt, spodziewając się śmierci. Gdy pierwsze promienie słońca padły na ogród, młodzieniec ujrzał przed sobą dziesięć worków prosa i ani ziarenka nie brakowało. To wdzięczny król mrówek sprowadził tysiące swych poddanych, którzy skrzętnie pozbierali proso i ułożyli je w worki. Gdy królewna zeszła po chwili do ogrodu, spostrzegła, że zadanie zostało spełnione.
ale nie mogła opanować swej pychy i rzekła:
- Chociaż spełniłeś obydwa zadania, nie zostaniesz moim mężem wcześniej, aż przyniesiesz mi jabłko z drzewa życia!
Młodzieniec nie wiedział, gdzie rośnie drzewo życia, ruszył jednak przed siebie i postanowił iść, póki mu sił starczy, choć nie miał nadziei, że je znajdzie. Gdy już przebył trzy królestwa i wszedł pod wieczór do ciemnego lasu, usiadł zmęczony pod drzewem, aby się przespać; wtem usłyszał nad głową szum gałęzi i złote jabłko spadło mu w dłonie. Jednocześnie nadleciały trzy kruki, które siadły na jego kolanach i rzekły:
- Uratowałeś nas niegdyś od śmierci głodowej; gdyśmy podrosły i dowiedziałyśmy się, że szukasz złotego jabłka z drzewa życia, pofrunęłyśmy za morze na kraj świata, gdzie rośnie drzewo życia i przyniosłyśmy ci jabłko!
Z radością powrócił młodzieniec do królewny, która już teraz nie miała wymówki. Podzielili jabłko życia na połowy i zjedli je razem: wówczas w sercu królewny powstała wielka miłość dla młodzieńca i oboje w niezmąconym szczęściu dożyli późnej starości. 

Bracia Grimm:))